Հայաստանյան աշխատաշուկայում ամենապահանջարկված մասնագիտությունը ծրագրավորողն է: Այս մասին այսօր հայտնել է տնտեսագետ, «Staff.am» կարիերային կայքէջի համահիմնադիր Լուիզա Ավետիսյանը:

Լրագրողների հետ այսօրվա հանդիպման ժամանակ ներկայացվել են մեր երկրի վերջին մեկ տարվա աշխատաշուկայի վիճակագրական վերլուծության արդյունքները՝ ըստ «Staff.am» հարթակի տվյալների:

Վերլուծությունների հիման վրա կատարված կանխատեսումների համաձայն՝ այդ ոլորտում որակյալ մասնագետների պահանջը գնալով աճելու է:

Ընդ որում, Լուիզա Ավետիսյանի խոսքով, նման եզրահանգման են եկել ոչ միայն իրենք: Դա կանխատեսում են նաեւ աշխատաշուկայի վիճակագրական այլ վերլուծողներ եւս:

Ինչպիսի՞ աշխատանքներ եւ մասնագիտություններ են այսօր Հայաստանում ամենապահանջվածները եւ ինչպիսի՞ հմտություններ են գործատուները ակնկալում աշխատանք փնտրողներից:

Այս հարցերի պատասխանները գտնելու համար անցկացված վիճակագրական վելուծությունների համաձայն՝ ամենապահանջված մասնագետները ՏՏ ոլորտում են, որտեղ էլ  ամենապահանջված մասնագիտությունը ծրագրավորողն է:

Տնտեսագետ, «Staff.am» կարիերային կայքէջի համահիմնադիր Լուիզա Ավետիսյանի փոխանցմամբ՝ դա պայմանավորված է երկու հանգամանքով.

«Նախ, որ ՏՏ ընկերություններն ամենաակտիվն են աշխատաշուկայում ե՛ւ իրենց աշխատանքների քանակով, ե՛ւ, առհասարակ, իրենց ակտիվությամբ, նաեւ նրանով, որ ծրագրավորման մասնագետների կարիք կա ոչ միայն ՏՏ ոլորտում, այլեւ բանկերում, ֆինանսական եւ այլ ոլորտներում»:

Տարբեր ոլորտներում վաճառքի, սպասարկման, մարքեթինգի, գովազդի եւ կազմակերպչական աշխատանքներում մասնագետների պահանջը նույնպես աշխատաշուկայում զգալի տեղ է զբաղեցնում: Վերլուծությամբ պարզվել է նաեւ, որ գործատուները թեկնածուների մեջ 10 հմտություններից ամենաշատը փնտրում եւ  գնահատում են վաճառքի եւ բիզնեսի զարգացման հմտություններ ունեցողներին:

Այն, որ գործատուները հիմնականում պահանջում են աշխատանքային փորձառություն՝ տեղյակ են նաեւ Աշխատանքի ու սոցիալական հարցերի նախարարությունում: Նախարար Արտեմ Ասատրյանի փոխանցմամբ՝ հատկապես երիտասարդներին փորձառության տրամադրման ուղղությամբ իրենք որոշակի քայլեր ձեռնարկում են.

Արտեմ Ասատրյանը նաեւ տեղեկացրեց, որ Զբաղվածության գործակալությունն ամեն ամիս կրկնվող մոտ 1000 թափուր աշխատատեղ է գրանցում:

«Staff.am»-ի անցկացրած ուսումնասիրության մասին կայքի համահիմնադիր Վահե Ավետիսյանը փոխանցեց հետեւյալը.

Լուիզա Ավետիսյանի փոխանցմամբ՝ իրենք ուսումնասիրել են նաեւ մարզային ակտիվությունը: Ըստ այդմ՝ Երեւանից հետո ամենամեծ ակտիվությունը Աբովյան քաղաքում է, քանի որ շատ ընկերությունների գլխամասային գրասենյակները այնտեղ են տեղակայված: Տեղական ընկերությունների ակտիվության առումով, որոնք աշխատող են փնտրում մարզերում, առաջատարը Գյումրին է, այսինքն՝ այնտեղ գրանցված ընկերություններն են ակտիվություն ցուցաբերում:

Ընկերությունները հիմնականում ունեն մարքեթինքի մասնագետների կարիք: Ընդ որում, Լուիզա Ավետիսյանի խոսքով, տարբեր ոլորտներում այդ մասնագետների պահանջը, գնալով, ավելանում է: Գործազուրկների եւ աշխատանք փնտրողների շրջանում, սակայն, տվյալ մասնագիտությունների գծով առաջարկը, կարծես թե, առավելապես բացակայում է, մասնավորապես՝ միջինից բարձր տարիք ունեցողների շրջանում այդ առումով անհուսություն է, հատկապես, երբ գրանցվում են հերթական թանկացումները:

Լուիզա Ավետիսյանը տեղեկացրեց, որ թեպետ իրենք աշխատաշուկայի վրա արտագաղթի ազդեցության վերաբերյալ խորը ուսումնասիրություն չեն կատարել, բայց ակնհայտ մի բան կարող է ասել.

Ինչպես փոխանցեցին Հայաստանի աշխատաշուկայի վիճակագրական վերլուծության հեղինակները՝ իրենց ուսումնասիրությունները լինելու են պարբերական:

«Էժան PR-ով չենք զբաղվում, մեր գործն ենք անում»,- Պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահ Վարդան Հարությունյանն այսօր, ամփոփելով աշխատանքային գործունեության մեկ տարին, ստվերից հարկային դաշտ բերած խոշոր տնտեսվարողների անուններ  չի տվել:

Փոխարենը՝ անդրադարձել է  «Մուլտի Գրուպ»,  «Քեթրին Գրուպ»  ու մյուս խոշոր կազմակերպություններում իրականացվող   հարկային ստուգումներին:

Սև ու սպիտակ դաշտ. վարչապետ նշանակվելուց  հետո Կարեն Կարապետյանի՝ ստվերի բնորուշումն այսպիսի  էր:  Ավելին, նա մի քանի անգամ գործարարների հետ հանդիպեց ու անձամբ նրանցից լսեց խնդիրների մասին: Լսեց ու դիտարկումներ արեց:

Եվ ահա Պետական եկամուտների կոմիտեն նախագահի  պաշտոնում Վարդան Հարությունյանի նշանակվելուց հետո սկսեց պայքարն ստվերի դեմ: Մոտ  մեկ տարի է  պայքարում են, խոստանում այն շարունակական դարձնել: Վերլուծություններ  են կատարել ու պարզել՝ 2,8 միլիարդ դրամի ստվերի գնահատական ունեն:

ՊԵԿ ղեկավարի խոսքով, նախկինում այս թիվն ավելին է եղել, հետևողական աշխատել են ու  արդյունքի հասել:  Ստվերի դեմ պայքարում են, սակայն Պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահը ստվերում աշխատող խոշոր գործարարների անուններ հրապարակելուց զերծ է մնում:

«Եթե ուզում եք որևէ գործարարի մասին տեղեկատվություն լսել, ասեմ, որ ինչպես նախորդ ասուլիսին, այնպես էլ այս անգամ չեք լսելու: Մենք մեր գործն ենք անում և էժան PR-ով չենք զբաղվում»:

Վարդան Հարությունյանը անուններ չի հրապարակում, «Մուլտի Գրուպ», «Քեթրին» ու մյուս խոշոր կազմակերպություններում իրականցավղո հարկային ստուգումների մասին պարզաբանումներ տալիս է՝  դեռ նախորդ տարեվերջից  է  համակարգիչն ընտրել  ռիսկային ընկերություններին ու հարկային ստուգումներ սկսել.

Ստվերի կրճատման ու վարչարարության արդյունքում ամեն ամիս հարկային եկամուտների հավաքագրումն ավելանում է՝ պաշտոնական վիճակագրությամբ այս տարվա առաջին ինն ամիսներին՝ նախորդի  համեմատությամբ, 9,4 տոկոսով են ավելացել:  Ստվերի դեմ պայքարում  ու ընդհանրապես համակարգում դրական միտումներ տեսնում է ԳՀՄ նախագահ Գագիկ Մակարյանը:

Տնտեսագետ Մեսրոպ Առաքելյանը «Ռադիոլուրի» հետ զրույցում նշում է՝ ստվերի դեմ պայքարի արդյունքում  պետք է հարկային մուտքերը ավելանային։ Միաժամանակ նկատում է՝    հարկային  եկամուտների աճը համարժեք  է տնտեսության աճին և  ոչ թե ստվերի դեմ պայքարի արդյունք է:

«Ստվերի մակարդակը Հայաստանում այնքան է, որ պայքարի արդյունքում հարկային մուտքերի զգալի՝ 10-15 տոկոս աճ հնարավոր է նկատել»:

Տնտեսագետը նշում է, որ իրականացվող քաղաքականությունն  ավելի շատ փոքր բիզնեսի մոտ առկա ստվերի վերացումն է:  Այստեղ էլ այն մեծ տոկոս է կազմում, սակայն բյուջեի վրա այն էական ազդեցություն չի թողնում:

Տնտեսագետ Վիլեն Խաչատրյանը հարկային եկամուտների  կառուցվածքում վերլուծել է հարկատեսակները: «Ռադիոլուրի» զրուցակիցն ընդգծում է.

Տնտեսագետ Մեսրոպ Առաքելյանը ծխախոտի ու ալկոհոլային խմիչքների  համար վճարվող  աքցիզային հարկի բարձրացմամբ է պայմանավորում  հարկատեսակի ավելացումը:  Շահութահարկի նվազումն  արդեն   տնտեսության ու ստվերի հիմնական խնդրի մասին է վկայում՝ ասում է.

Տնտեսագետն ամփոփում է՝ հարկային օրենսդրությունը բարենպաստ չէ, ուստի ամբողջ մեղքը ստվերի վրա գցելն էլ ճիշտ չէ: Ընդգծում է՝ տնտեսվարողները նման հարկային օրենսդրության պայմաններում  աշխատելով՝ չեն կարողանում շահութաբերություն ապահովել:

Հոկտեմբերին Վրաստանում ՏԻՄ ընտրություններ են նախատեսված: Սա, թերեւս,  կարող էր չարժանանալ մեր ուշադրությանը,, եթե տեղի չունենային Ջավախքի Գումբուրդո գյուղի իրադարձությունները։

Բնակիչները տեղի եկեղեցու բակում փորձել էին խաչքար տեղադրել, որն ավարտվել էր նրանց եւ ոստիկանության միջեւ բախումներով։ Թեմային «Ռադիոլուրն» արդեն անդրադարձել է։

Այսօր արդեն տեղի ունեցածը որոշ մեկնաբաններ կապում են սպասվող ՏԻՄ ընտրությունների հետ: «Ռադիոլուրը» փորձել է պարզել կատարվածի իրական դրդապատճառները: 

Անդրադառնանք հայ-էստոնական հարաբերությունների կրթական շերտին։ Երկու երկրների բազմաշերտ համագործակցությունը եւ պատմական առնչությունը անշուշտ նաեւ չի շրջանցել կրթական  ոլորտը։

«Ռադիոլուր»-ը Տալին գործուղման ժամանակ, այցելել է նաեւ  Տարտուի համալսարան, զրուցել Էստոնիայի կրթության և գիտության նախարարության ներկայացուցչի հետ, ով նշել էր, որ Հայաստանի եւ Էստոնիայի միջեւ կրթական համագործակցությունը դեռեւս զարգացման շատ տեղ ունի, ի տարբերություն հարեւան Վրաստանի։

Տարտուի համալսարանում կրթություն են ստացել բազմաթիվ  հայեր` հայտնի և ոչ այնքան, իսկ ամենահայտնին, թերևս, Խաչատուր Աբովյանն է: Այստեղ Աբովյանի անվան լսարան կա, որտեղ տեղադրված է նաև գրողի կիսանդրին։

Դա Հայաստանի նվերն է համալսարանին: Էստոնիայի անկախացումից հետո Աբովյանի անվան փողոցն անվանափոխվել է, լսարանը փակվել։ Վերաբացվել է միայն 2009 թ.-ին, այն էլ հայ համայնքի ջանքերի շնորհիվ՝ ասում է դոկտոր-պրոֆեսոր Ռաֆիկ Գրիգորյանը։ Նա 25 տարուց ավելի դասախոսել է Տարտուի համալսարանում:

«Աբովյանի անվան լսարանը կա, նրա կինսանդրին էլ այնտեղ է: Ցավոք`փողոցը չհաջողվեց վերականգնել: 2009 թ.-ին Տարտուի համալսարանում նշել են Աբովյանի 200-ամյակը, և ամեն ինչ կազմակերպել է հայկական համայնքը, քանի որ էստոնացիներն այնքան էլ չէին հասկանում, որ համալսարանին փառք են բերում շրջանավարտները, այլ ոչ թե պատերը: Հայաստանի դեսպանի ջանքերով՝ հատուկ կոնֆերանս կազմակերպվեց, հրավիրեցին քահանա, մանկական կիրակնօրյա երգչախումբ: Նպատակը մեկն էր` վերականգնել Աբովյանի անվան լսարանը»,- պատմում է Ռաֆիկ Գրիգորյանը:

Չնայած պատմական առնչություններին, կրթության ոլորտում երկու երկրների միջև հարաբերություններն այսօր զարգանալու շատ տեղ ունեն:

Էստոնիայի կրթության և գիտության նախարարության ընդհանուր եւ մասնագիտական կրթության գծով փոխքարտուղար Մարտ Լայդմեցն ասում է, որ փոխանակման ծրագրերի շրջանակներում դասախոսների այցեր են կազմակերպվում, բայց ուսանողներն այնքան էլ շատ չեն:

«Երբ համեմատում ենք, օրինակ, Վրաստանի հետ, այնտեղից ավելի շատ ուսանողներ են գալիս, մեր ուսանողներն էլ իրենց հերթին մեկնում են Վրատան: Այնպես որ՝ մենք դեռ պետք է աշխատենք` գտնելու համար բուհերի և միջին մասնագիտական հաստատությունների միջև համագործակցությունը սերտացնելու ուղիներ: Ցավոք, այդպիսիք դեռ չեն գտնվել»:

Մարտ Լայդմեցը բացատրություն չունի, թե ինչու են հարևան Վրաստանի հետ հարաբերություններն ավելի առաջ գնացել, բայց ենթադրում է, որ դա Տարտուի համալսարանի շրջանավատների ակտիվ գործունեության հետ է կապված:

«Շատ բան կախված է նաև համալսարաններից: Եթե նրանք հարաբերություններ ձևավորեն, ապա պետությունն էլ հետագայում օգնության ձեռք կմեկնի: Իհարկե՝ ես էլ կարող եմ գալ Հայաստան, բայց կցանկանայի, որ օրինակ Տարտուի համալսարանի ռեկտորն այցելեր Երևան, կամ հայաստանյան բուհերի  ղեկավարները այցելեին Էստոնիա։ Կցանկանայինք, որ ուսումնական հաստատություններն իրենք առաջին քայլն անեին»,-  ասում է Մարտ Լայդմեցը:

Կրթության նախարարության ներկայացուցչի հետ զրուցեցինք Եվրամիության խորհրդում Էստոիայի նախագահության շրջանակներում կազմակերպված հերթական հանդիպման միջանցքներում:

Հասարակական սեկտորի ներկայացուցիչները, քաղաքական գործիչներն ու գիտնականները հավաքվել էին` քննարկելու աշխատանքի ապագան, անդրադառնալու թվայնացման և ավտոմատացման ընձեռած հնարավորություններին և դրանց գործնական կիրառման պատրաստակամությունը:

Էստոնիան վաղուց հասկացել է, թե ինչպես կարող են նորարարական տեխնոլոգիաներն օգուտ բերել գործատուին, աշխատողին և լայն հասարակությանը, պատրաստ է իր փորձը փոխանցել այլ երկրների:

«Այստեղ գրեթե անհնար է ապրել, եթե համակարգիչ չունես կամ համացանցում չես: Շատ երկրներում երեխաներին արգելում են հեռախոսներով կամ պլանշետներով դպրոց գնալ, իսկ մենք փորձում ենք դրանց միջոցով ինչ-որ բան սովորեցնել: Որպես ԵՄ Խորհրդում նախագահող երկիր, մենք փաստաթղթերի մի ամբողջ փաթեթ ենք պատրաստել կրթության ոլորտի արդիականացման մասին, և այստեղ մեծ դեր է հատկացվում  հենց ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաներին»:

Այս երկրում թվային հմտություններն այսօր ուսումնական ծրագրի ընդհանուր պահանջներից են, այնպես որ չես կարող սովորել կամ դասավանդել Էստոնիայի կրթական հաստատություններում, եթե թվային տեխնոլոգիաներին չես տիրապետում: Էստոնիան այլ երկրներից տարբերվում է նրանով, որ հատուկ հավելվածներ է ստեղծում, որպեսզի երեխաները, որոնք ցանկացած դեպքում օգտվելու են համակարգիչներից կամ սմարթֆոններից, նաև կարողանան դասեր անել դրանց միջոցով:

«Ինչ վերաբերում է հայերեն լեզվով կրթությանը, Էստոնիայուն երկու հայկական կիրակնօրյա դպրոց կա»:

«Ցավոք սրտի՝ ոչ բոլոր ծնողներն են գիտակցում մայրենիի կարևորությունը և պատրաստ չեն զոհաբերել իրենց ժամանակը, որպեսզի երեխաներին կիրակնօրյա դպրոց տանեն»,-ասում է Ռաֆիկ Գրիգորյանը:

Դրանք էլ կանոնավոր և պրոֆեսիոնալ կերպով չեն աշխաուտում, նույնիսկ կիրակնօրյա դպրոց չեն կոչվում, այլ համարվում են հետաքրքրությունների դպրոց։

«Ես կարծում եմ, որ դպրոցը, որը կոչված է մայրենի լեզու, պատմություն սովորեցնել, միայն հետաքրքրությունների հարց չէ, դա ազգային ինքնության պահպանման խնդիր է, և   պետությունը պետք է միանգամայն նոր օրենք ընդունի ու ապահովի մասնագետներ այս դպրոցների համար»:

Չնայած Ռաֆիկ Գրիգորյանի հետ զրուցում էինք ռուսերեն, նա շատ լավ հայերեն է խոսում, երեխաները՝ նույնպես։ Դա օգնում է նաեւ չխզել կապերը հայրենիքի հետ, օգնում են նաեւ հաճախակի այցերը Հայաստան։ Իսկ թե ինչպես կյանքը նրան տարավ հեռավոր Էստոնիա՝ պատմեց արդեն հայերենով։

Կոռուպցիայի դեմ պայքարում կառավարությունը վճռական է: Այս մասին այսօր կառավարության նիստի սկզբում մեկ անգամ ևս հայտարարել է վարչապետ Կարեն Կարապետյանը: Նա նաև նշել է, որ վերջին մեկ տարվա ընթացքում ոլորտում նախաձեռնվել ու իրականացվել են մի շարք առարկայական, օրենսդրական ու գործնական փոփոխություններ: Հաջորրդ տարեսկզբից կոռուպցիայի դեմ իրականացվող միջոցառումները գնահատելու են նաև միջազգային կազմակերպությունները՝ տնետսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության հակակոռուպցիոն գործողությունների և ՄԱԿ-ի կոռուպցիայի դեմ կոնվենցիայի շրջանակներում կատարված աշխատանքները։

Հաշվի առնելով վերոնշյալի կարևորությունը, ինչպես նաև այն հանգամանքը, որ նշված փաստաթղթերում ամրագրված առաջարկությունները միջգերատեսչական բնույթ ունեն, Կարեն Կարապետյանը ՀՀ արդարադատության նախարարին հանձնարարել է ամփոփել ու իրեն ներկայացնել առաջարկություն՝ համապատասխան պետական մարմինների կողմից կատարման ենթակա գործողությունների ապահովման վերաբերյալ:

Վարչապետը կառավարության աշխատակազմի ղեկավարին հանձնարարել է արդարադատության նախարարի կողմից ներկայացված տեղեկատվության հիման վրա նախապատրաստել վարչապետի հանձնարարականի նախագիծ՝ բոլոր շահագրգիռ մարմիններին հստակ ժամկետներում իրենց իրավասության ներքո գտնվող գործողությունների կատարման վերաբերյալ:

«Գործողությունների կատարման ընթացքի նկատմամբ կատարել խիստ հսկողություն և պարբերաբար զեկուցել ինձ»,- ասել է Կարեն Կարապետյանը:

Տրանսպորտի, կապի ու ՏՏ, ինչպես նաև տարածքային կառավարման ու զարգացման նախարարները մեկ ամսում համայնքների ղեկավարների հետ կգույքագրեն ճանապարհային պատահարների ժամանակ ճանապարհային նշանների պատճառված վնասի դեպքերը, փոխհատուցման շրջանակներում միջոցներ կձեռնարկեն դրանց վերականգնելու ուղղությամբ: Հանձնարարականը Հայաստանի վարչապետինն է: Կարեն Կարապետյանը խնդրին անդրադարձել է այսօր՝ կառավարության նիստում:

«Ճանապարհային երթևեկության կանոնների խախտման հետևանքով բազամթիվ դեպքերում վնասվում են ճանապարհային նշանները, լուսացույցները: Օրենքով չնայած ամրագրված է, սակայն, գործնականում նշված տարրերի փոխհատուցումները չեն հավաքագրվում: Խնդիրը հիմնականում պայմանավորված է նշված դեպքերի ոչ խիստ հսկողությամբ: Ոստիկանության պետը խիստ հսկողություն կսահմանի ճանապարհային պատահարների դեպքում համապատասխան եզրակացություններում ճանապարհային կահավորանքի վնանսերը ներառելու համար»:

Քննչական կոմիտեի Երևան քաղաքի քննչական վարչության Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների քննչական բաժնում վարույթ է ընդունվել նորածնին առևանգելու դեպքի առթիվ հարուցված քրեական գործը։ Այս մասին հայտնում են քննչական կոմիտեից ու մանրամասնում, որ այս տարվա սեպտեմբերի 26-ին ոստիկանության Վաղարշապատի բաժնում քաղաքացուց հաղորդում է ստացվել առ այն, որ ապրիլի 3-ին Երևան քաղաքի  «Հանրապետական» ծննդատան մոտակայքից պատահական տաքսի ավտոմեքենայի մեջ գտնվող իր երեխային՝ ծնված 30.03.2017թ., իրեն անհայտ անձինք առևանգել են և տարել անհայտ ուղղությամբ:

Դեպքի առթիվ հարուցվել է քրեական գործ՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 131-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին և 4-րդ կետերով, որը հոկտեմբերի 4-ին ստացվել և վարույթ է ընդունվել  ՀՀ ՔԿ ԵՔՔՎ Աջափնյակ և Դավթաշեն վարչական շրջանների քննչական բաժնում:

Ձեռնարկվում են անհրաժեշտ քննչական և օպերատիվ-որոնողական միջոցառումներ՝ նորածնի մոր հաղորդման մեջ մատնանշված հանգամանքները պարզելու, բազմակողմանի, օբյեկտիվ և լրիվ քննությունն ապահովելու ուղղությամբ։

Ծանուցում. Ենթադրյալ հանցանքի մեջ կասկածվողը կամ մեղադրվողը համարվում է անմեղ, քանի դեռ նրա մեղավորությունն ապացուցված չէ ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքով սահմանված կարգով` դատարանի` օրինական ուժի մեջ մտած դատավճռով:

Անցած տարվա քառօրյա պատերազմիից ամենաշատ տուժած գյուղը` Թալիշը, նոր շունչ է ստանում:

Հայաստան Համահայկական Հիմնադրամը, բարերար Անդրանիկ Պաղտասարեանի աջակցությամբ, ներդնում է մոտ 541.331.200 դրամ Թալիշի զարգացմանը՝
* գյուղապետարանի, բուժկետի և ակումբի վերակառուցում
*հանդիսությունների տան շենքի վերակառուցում
* գյուղապետարանի և հանդիսությունների սրահի շենքերի տարածքի բարեկարգում
*18 տան վերակառուցում և վերանորոգում:

Նմանատիպ ծրագրեր իրականացվել են նաև Մարտակերտի շրջանում, վերակառուցվել են բազմաթիվ բնակելի տներ:

Կառավարության այսօրվա նիստում վարչապետ Կարեն Կարապետյանը հորդորել է կոռուպցիայի դեմ պայքարի գործողությունների կատարման ընթացքի նկատմամբ սահմանել խիստ հսկողություն և պարբերաբար զեկուցել իրեն:

Նա նշել է, հակակոռուպցիոն ոլորտում միջազգային պարտավորությունների կատարման արդունքները գնահատվելու են Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության հակակոռուպցիոն գործողությունների և ՄԱԿ-ի Կոռուպցիայի դեմ կոնվենցիայի շրջանակներում:

«Թրանսփարենսի ինթերնեյշնլ»  հակակոռուպցիոն կենտրոնի ծրագրերի ղեկավար Վարուժան Հոկտանյանը «Ռադիոլուրի» հետ զրույցում նկատել է՝ օրենսդրական դաշտում դրական փոփոխություններ կատարվում են: Կառավարության նախաձեռնությամբ օրենսդրական բազան ավելի համակարգված է  դառնում, սակայն իրական կյանքում դրանք չեն արտացոլվում:

«Եթե  քաղաքական կամք   լիներ, կոռուպցիայի դեմ պայքարում  շոշափելի արդյունք կլիներ»,- ընդգծել է «Ռադիոլուրի» զրուցակիցը:

Հայաստանի բոլոր կառավարությունների ղեկավարները հայտարարում են՝ պետք է խստացնել պայքարը կոռուպցիայի դեմ: Ավելին, հակակոռուպցիոն խորհուրդներ են ստեղծվում, հայտարարություններ հնչում: Կոռուպցիայի դեմ պայքարում այս կառավարության  վճռական տրամադրվածության մասին այսօր մեկ անգամ ևս հայտարարեց վարչապետ Կարեն Կարապետյանը:

2018թ  Հայաստանում կոռուպցիայի դեմ պայքարում իրականացրած միջոցառումները կհայտնվեն միջազգային մի շարք կազմակերպությունների դիտակետում: Կառավարության անդամները դրան պետք  է պատրաստ լինեն: Մինչ այդ,  արդարադատության նախարար Դավիթ Հարությունյանը կոռուպցիայի դեմ պայքարում յոթ կարևոր  քայլ է առանձնացնում.

«Կատարվել՝ սկսած անհիմն հարստացման քրեականացումից, մինչև բարձրաստիճան պաշտոնատար անձանց համար կանխիկ գործարքների սահմանափակում:  Հայտարարագիրներ, ազդարարների համակարգի ենրդրում: Շատ գործիքներ հենց սկսում են աշխատել, անմիջապես չեն տալիս իրենց արդյունքը, բայց տարիների ընթացքում ակնհայտ է դառնում`արդյունավետ են, թե ոչ»:

Անդրադառնալով գործնական քայլերին՝ արդարադատության նախարարն ասաց, որ  կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովի աշխատանքները ապահովելու համար անհրաժեշտ է հանրային ռեգիստրների էլեկտրոնային հասանելիություն: «Հայտարարագիրը ստուգելու համար պետք է լինեն գործիքներ, սա արդեն գործնական աշխատանք է»,- նշեց նախարարը:

«Թրանսփարենսի ինթերնեյշնլ» հակակոռուպցիոն կենտրոնի ծրագրերի ղեկավար Վարուժան Հոկտանյանը «Ռադիոլուրի» հետ զրույցում նկատում է ՝ օրենսդրական դաշտում դրական փոփոխություններ են կատարվում, կառավարության նախաձեռնությամբ օրենսդրական բազան ավելի համակարգված է  դառնում, սակայն իրական կյանքում դրանք չեն արտացոլվում:

Կոռուպցիայի դեմ պայքարում կա քաղաքական կամք, սա ամենահաճախ լսվող արտահայտություններից է, այդ դեպքում ինչու շոշափելի արդյունք մասնագետները չեն տեսնում՝ հարցնում եմ զրուցակիցիս.

«Ուրեմն քաղաքական կամք չկա, եթե լիներ՝ շոշափելի արդյունք կլիներ: Իսկ հայտարարությամբ  քաղաքական  կամք չի լինում: Կա քաղաքական կամք օրենքները բարելավելու, բայց դա ավելի լայն իմաստով  քաղաքական կամքի միայն շատ փոքր մասն է»:

Վարուժան Հոկտանյանի փոխանցմամբ, Հայաստանում 2010թ սկսած հետազոտություն չի կատարվել, թե որ ոլորտներն են ամենակոռումպացվածը: Մինչ այդ, ուսումնասիրությունները դոնոր կազմակերպությունների միջոցով են կատարվել: Փորձեցինք  փոքրիկ հարցազրույցի միջոցով մեր համաքաղաքացիներից պարզել, թե որ ոլորտներն են ամենակոռումպացվածը:

«Առողջապահություն, սոցիալական ոլորտ, կրթություն, ոստիկանություն, դատախազություն»:

Քաղաքական կամքի ևս մի դրսևորում կլինի այն, որ կառավարությունը  ինքնուրույն միջոցներ գտնի ու  անկախ հարցումներ անցկացնի՝ պարզելու համար, թե որ ոլորտներն են ամենակոռումպացվածները՝ եզրափակում է Թրանսփարենսի ինթերնեյշնլ հակակոռուպցիոն կենտրոնի ծրագրերի ղեկավաը։

Անի Մինասյան
«Ռադիոլուր»

Ուսուցչի կերպարը միանշանակ չի եղել և հիմա էլ չէ: Մեծերը հաճախ են ասում, փոքր ժամանակ կարծում էին՝ ուսուցիչը ո՛չ ուտում է, ո՛չ խմում, ո՛չ էլ ապրում այնպես, ինչպես բոլորը: Այսօր, իհարկե, դժվար որևէ աշակերտ հավատա, որ ուսուցիչը կարող է ապրել առանց ուտելու եւ խմելու։

Ուսուցչի կերպարը շատ փոփոխություններ է կրել: Այդ կերպարի և՛ լավ, և՛ վատ դրսևորումներ կան:

Սակայն այսօր «Ռադիոլուր»-ը փնտրեց, գտավ նրանց, որոնք մեծ ներդրում ունեն կրթության ոլորտում, որոնք աշխատում են շատ համեստ պայմաններում՝ առանց ակնկալիքի, որոնք զարմանում են, որ իրենց մասին գիտեն:

Հոկտեմբերի 5-ը ուսուցչի  օրն է:

«Ուսուցչի տոնը բարձունքից». խորագիր, որ արդեն տարիներ շարունակ «Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիր»-ի ուսուցիչներին ու աշակերպներին ընկերացնում ու մտերմացնում է: Աշակերտները հաղթահարում են Հայաստանի որևէ բարձունք ու այս ձևով տոնում Ուսուցչի օրը:

Կրթահամալիրում հոկտեմբերի 5-ը որպես այդպիսին տոն չէ՝ տոնական տրամադրությամբ ասում է անգլերենի ուսուցչուհի Լուսինե Բուշը: Կիսով չափ հայ, կիսով չափ գերմանուհին իր աշակերտներին ամենալավը ճանաչել է  ճանապարհորդությունների ժամանակ:

Տավուշի մարզի Լուսաձորի հայոց լեզվի ու գրականության ուսուցչուհի Սոնիկ Զեյնալյանը 32 տարի ամեն առավոտ շտապում է դպրոց՝ ու ամեն անգամ դասարան մտնելիս խոսում ոչ միայն իր առարկայից, այլ նաև համաշխարհային գրականությունից, երկրի վիճակից, պետական մտածողությունից:

Երևանի 154 հինական դպրոցի տնօրեն Սուսաննա Արշակյանն արդեն 20 տարի ամեն առավոտ անհատապես դիմավորում է իր դպրոցի յուրաքանչյուր աշակերտի:

Հուզվեց ու շնորհակալ եղավ, որ այդքան աշակերտ ունի: Յուրաքանչյուր ուսուցիչ պատասխանատու է աշակերտի առաջ և անգամ մի սխալը կարող է ճակատագրական լինել:

Որպես անհատականություն ձևավորվելու ճանապարհին աշակերտները շատ փխրուն են՝ ասում է:

«Քվանտ» վարժարանում գերակտիվ երեխաներ են սովորում: Կռվում, թե իրենցից ով պիտի խոսի ուսուցիչների մասին:

Մաթեմատիկայի բարդ լեզուն պարզանում է Սմբատ Շահինյանի աշակերտների համար: 35 տարի է ապրում է աշակերտներով:

Մի հարց, որ տվեցի իմ բոլոր հերոսներին՝ ի՞նչն է, որ որպես ուսուցիչ կերջանկացնի Ձեզ:

Բոլորի պատասխանները նույն էին՝ տեսնել իրենց աշակերտներին հաջողակ ու բարձունքներ նվաճած:

Մոսկվայի կենտրոնում այսօր մահափորձ է տեղի ունեցել Վորոնեժի մարզի Հասարակական պալատի անդամ եւ «Անի» հայկական մշակութա-քրիստոնեական հասարակական կազմակերպության նախագահ Արսեն Փափազյանի դեմ՝ հայտնում է ՌԲՀ-Կ- ն։

Մոսկվայի ժամանակով 15։30- ին անհայտ անձը մի քանի կրակոց է արձակել Փափազյանի վրա՝ հայտնել է Ներքի գործերի նախարարաության Մոսկվայի գլխավոր վարչության աղբյուրը։

Այժմ որպես հիմնական վարկած քննվում է պատվիրված սպանությունը։ 46- ամյա Արսեն Փափազյանը հոսպիտալացվել է երկու թափանցող վիրավորումով։ «Ռադիոլուրը» կապվեց պատկան մարմինների հետ՝ առայժմ մանրամասներ չկան։ Դրանց կանդրադառնանք մեր վաղվա թողարկումներում։

Երեկ երեկոյան համացանցում տարածվել է մի լուսանկար, որտեղ 3 տղամարդ պատկերված էին երկու անկենդան սպիտակագլուխ անգղերի նկարներով:

Այդ գիշատիչ թռչունը գրանցված է Կարմիր գրքում և դրանց որսն արգելվում է: Հատկապես այս հանգամանքը վրդովմունքի մեծ ալիք է առաջացրել համացանցի օգտատերերի շրջանում: 

Երեկվանից համացանցում բուռն քննարկման առարկա են դարձել Կարմիր գրքում գրանցված սպիտակագլուխ անգղների հետ արված լուսանկարները:

Մարդ կա որսորդ է , մարդ կա ճիճու
Մարդ կա ապրում է չգիտես ինչու…

Գրել է ՖԲ օգտատեր Տիգրան Քոչարյանը, հռետորական հարցադրում հնչեցնելով՝

«Ինչքա՞ն մտքի համբալ պետք ա լինես, որ հանցագործություն անես ու ավտոյիդ բաց համարներով նկարվես…»:

Սպիտակագլուխ անգղը սակավաթիվ, վտանգված տեսակ է: Գրանցված է տարբեր Կարմիր գրքերում, հետեւաբար՝ որսն արգելվում է: Այս պարզ ճշմարտությունն իրական որսորդների համար սրբազան սկզբունք պետք է լինի՝ մեզ հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց «Ազգային որսորդական միության» անդամներից, մեր լրագրող գործընկեր Հովհաննես Գրիգորյանը:

Որսորդ միություններն էլ նման դեպքերը պետք է քննարկման առարկա դարձնեն՝ հավելեց «Ազգային որսորդական միության» անդամը՝ վստահեցնելով, որ իրենց միությունում ինքը խնդիրը կբարձրաձայնի:

Այսօր ավելի վաղ ոստիկանությունը հայտարարություն տարածեց, որում ասվում էր.

«Econews.am» լրատվական կայքում տեղադրվել էր «Ահազանգ. որսացել են Կարմիր գրքում գրանցված սպիտակագլուխ անգղեր» հոդվածը, որտեղ առկա էին նաև որս կատարողների նկարներ՝ անգղերը ձեռքներին:  Պարզվել է նշված երեք անձանցից երկուսի ինքնությունը՝ Ա. Մկրտչյան և Յ. Պողոսյան: Ձեռնարկվում են միջոցառումներ՝ երրորդ անձի ինքնությունը պարզելու և հայտնաբերելու ուղղությամբ: Ստուգումներով պարզվել է նաև, որ նկարներում երևացող մեքենայի համարանիշը 02.08.2013 թվականին հանձնվել է, և այլ տրանսպորտային միջոցի չի տրամադրվել, իսկ նկարում երևացող ավտոմեքենայի վրա տեղադրվել է հաշվառման այլ համարանիշ:  Հետևաբար, դեպքը 2013 թվականից հետո տեղի ունենալ չէր կարող: Ոստիկանության Արմավիրի բաժնում նախապատրաստվում են նյութեր»,-ասվում է ոստիկանության տարածած հայտարարության մեջ:

ՖԲ օգտատերերն էլ երեկվանից փորձում էին հստակեցնել լուսանկարներում պատկերվածների ով լինելը: Ասում են նկարի վրայիններց մեկն  Արմավիրի մարզի Շենավան գյուղի գյուղապետն է՝ հայտնել էր նրանցից մեկը։

Ավելի ուշ հաստատվեց, որ քննարկվող լուսանկարի տղամարդկանցից մեկն Արմավիրի մարզի Շենավան գյուղի գյուղապետ Արթուր Մկրտչյանն է: Ֆեյսբուքյան օգտատերերն էլ նաեւ նրան ուղղված քննադատական խոսքեր են հնչեցնում:

Օգտատերերից Լենա Նազարյանն, օրինակ, գրել է.

Շենավան համայնքի որսագող գյուղապետը մտածում է, որ ծնվել է աշխարհում իր հրացանի հասանելիության շառավիղում գտնվող ամեն ինչ սպառելու, յուրացնելու, ուտելու, խրտվիլակ սարքելու ու նկարվելու համար: Օրենքի կատարման մասով հետամուտ կլինեմ, բայց ուզում եմ ասել, որ էս տեսակ մարդիկ ամեն ինչ սպառելու ռեժիմով են ապրում, որ մեռնելու պահին ամեն ինչ տեսած ու կուլ տված լինեն, չափի զգացողություն չունեն: Իրենք չեն զգում, որ կա այլ աշխարհի սահման, ուր մտնել չի կարելի:

Շենավանի գյուղապետ Արթուր Մկրտչյանի հետ այսօր կապ հաստատել մեզ չհաջողվեց, սակայն, որոշ լրատվամիջոցների հետ զրույցում նա պարզաբանել է համացանցում քննարկվող անգղների որսով հայտնի լուսանկարի պատմությունը:

Ըստ նրա՝ այդ լուսանկարը 2007-ին է արվել ու արդեն մի քանի տարի է՝ ինչ իր facebook-ի էջում տեղադրված է. «Տասը տարվա լուսանկար է, դրանք մենք չենք որսացել, Թուրքիային կից տարածքում՝ Բագարան-Երվանդաշատ տանող ճանապարհին ենք տեսել, ճանապարհին անցնելուց տեսանք՝ անցորդներ էին կանգնել ու նայում, մենք էլ կանգնել ենք, նայել, հետաքրքրության համար նկարվել ենք: Մեզ էլ նկարել է անցորդներից մեկը, թողել ենք նույն տեղը, գնացել ենք: Հիմա նկարը տարածում են ու այնպես է ստացվում, որ դա եղել է երեկ կամ երեկ չէ առաջին օրը»:

Ըստ գյուղապետի` լուսանկարում պատկերված անձանցից մեկն էլ պատահական անցորդ է: Գյուղապետի խոսքով, ինչ-որ մեկը միտումնավոր թարմացրել է այդ նկարը՝ տարածելով համացանցում գուցե իրեն վնասելու նպատակով: Գյուղապետը նաեւ ասել է, թե երեկվանից իրեն բարձրաստիճան շատ պաշտոնյաներ են զանգել՝ պարզաբանում ստանալու, այսօր էլ կանչել են մարզպետարան՝ բացատրություններ տալու:

Այս պատմությանն այսօր արձագանքել է նաեւ Բնապահպանության նախարար Արծվիկ Մինասյանը: Բնականաբար, ոչ միայն դատապարտելի է, այլ նաեւ պետք է խստագույնս պատասխանատվության ենթարկվեն անձինք, ովքեր որ կենդանական աշխարհի նկատմամբ նման վայրագություն են ցուցաբերում:

«Սա իսկապես վայրագություն է: Ոստիկանությունը հրապարակել է գործողությունների վերաբերալ այս պահի դրությամբ առկա տեղեկատվությունը։ Լուսանկարների հրապարակումից անմիջապես հետո ոստիկանության հետ համատեղ ձեռնարկվել են գործողություններ, ոստիկանությունը շատ արագ պարզել է, որ պետհամարանիշը խոտանված է դեռևս 2013 թվականից, իսկ դա նշանակում է, որ դեպքն առնվազն դրանից հետո չի եղել։ Ինչևէ, սա հանցագործություն է բոլոր հատկանիշներով, և նյութերի հավաքագրումից հետո վստահ եմ՝ արժանի պատիժ կլինի»:

Բնապահպան Ինգա Զարաֆյանն այսօր մեզ հետ զրույցում ասաց, թե կոնկրետ այս դեպքն իրենք չեն ուսումնասիրել, ապա կարծիք հայտնեց, որ նման հնչեղության դեպքում այն թույլ տվողն, իհարկե, կպատժվի, բայց նրա ձեւակերպմամբ, դա եղանակ չի փոխի:

Ինգա Զարաֆյանի դիտարկմամբ՝ ընդհանրապես մեզանում անօրինական որսը շատ ստվերային գործունեություն է.

Ինգա Զարաֆյանը նշեց նաեւ, որ բնապահպանական կազմակերպությունները չունեն այդ ոլորտի անցուդարձի մասին նորմալ տեղեկություններ, եթե ինչ-որ պաշտոնական տեղեկություններ էլ կան, ապա, նրա խոսքով, դրանք իրենց համար արժանահավատ չեն, քանի որ նման դեպքերում, պարզապես, արդեն գործ ենք ունենում հետեւանքների հետ՝ ասաց: Բնապահպանը հավելեց նաեւ, որ նախկին վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի օրոք տարված քաղաքականության արդյունքում Բնապահպանական տեսչությունը, որը կոչված է նման դեպքերը կանխելու, այսօր նորմալ չի գործում: Խոսքը տեսչության պլանային ստուգումներն արգելելու մասին է:

Այնինչ, ըստ բնապահպանի, ոլորտում խստացումներ պետք է լինեն: Խստացումների անհրաժեշտություն տեսնում է նաեւ մեր զրուցակիցներից «Ազգային որսորդական միության» անդամ Հովհաննես Գրիգորյանը:

Այդ ուղղությամբ պատասխանատու գերատեսչությունը քայլեր պատրաստվում է կատարել: Բնապահպանության նախարար Արծվիկ Մինասյանն այսօր հայտնեց, որ նախարարությունը մտադիր է ավելի խստացնել նման դեպքերով քրեական պատասխանատվության համակարգը.

«Որովհետև այսօրվա գործող օրենսդրությունն, իմ գնահատմամբ, բավականին մեղմ է նման հանցատեսակների համար, և առհասարակ որսի կանոնների փոփոխություններ ենք մտադիր իրականացնել որսորդական տնտեսությունների համար։ Այնպիսի կանոններ, որ ինչպես քաղաքակիրթ երկրներում է՝ ամենախիստ պատասխանատվության ենթարկվեն»:

Մոսկվայի կենտրոնում մահափորձի ենթարկված հայ գործարար Արսեն Փափազյանը մահացել է վերակենդանացման բաժանմունքում: Այդ մասին հայտնում է РБК -ն՝ հղում անելով իրավապահ մարմինների իր աղբյուրին:

Ավելի վաղ հայտնել էինք, որ Մոսկվայի կենտրոնում այսօր մահափորձ է տեղի ունեցել Վորոնեժի մարզի Հասարակական պալատի անդամ եւ «Անի» հայկական մշակութա-քրիստոնեական հասարակական կազմակերպության նախագահ 46-ամյա գործարար Արսեն Փափազյանի դեմ:

13 տարի է լսողության խնդիրներ ունեցող երեխաները Հայաստանում ստանում են լսելու, երբեմն դրա շնորհիվ նաեւ՝ խոսելու հնարավորություն:

Այսօր այդ հրաշքին ականատես է եղել նաև «Ռադիոլուր»-ը:

Երկու ամյա փոքրիկ Հասմիկը  սարքավորման միջոցով առաջին անգամ լսեց բնության ձայները. փոքրիկի ապրումները՝ ռեպորտաժում:

Զարուհի Մկրտչյանը արցունքները սրբելով հազիվ է խոսում: 2 տարվա ընթացքում սա ուրախության առաջին արցունքներն են: Փոքրիկ Հասմիկը 7 ամսական էր, երբ ծնողները նկատեցին, որ երեխան ունի լսողություն խնդիր։ Պատճառը գրիպն էր:

Գյումրեցի ամուսնինները  գիշերը ցերեկ դարձրած փորձում էին  պայքարել, որպեսզի վերականգնվի դստեր բացարձակ խլությունը: Մեկ ամիս առաջ փոքրիկը վիրահատվեց:

Ու մինչ բժիշկները նախապատրաստկան աշխատանքներ  էին իրականցնում, այդ ընթացքում փոքրիկ Հասմիկը ուշի-ուշով հետևում էր լրագրողների աշխատանքին՝ ամնևին էլ չկաշկանդվելով։

Հասմիկը շատ պատրաստակամ սպասում էր  բժշկուհու ու սուրդո մանկավարժի հրահանգներին. ու ինչպես ասում են՝ տեղի ունեցավ հրաշքը: Աղջնակը լսեց  բնության ձայները. էմոցիաները շատ տարբեր էին, փոքրիկը մեկ զարմանում էր, մեկ անշարժանում, հետո ժպտում, պտտվում այս ու այն կողմ ու փորձում էր որոսալ, թե ձայնը որ կողմից է գալիս. այդ ընթացում Հասմիկի մայրը Զարուհին ապրում էր փոքիկի բոլոր ապրումները ու մի կերպ զսպում էր արցունքները:

Մինչեւ վերջնական ապաքինումը, սակայն, երկար ճանապարհ կա անցնելու: Առաջին քայլը կատարված է: Ականջախեցու պատվաստումը կատարված է, աշխարհում ամենաընդունելի սարքը՝ տեղադրված:

Հենց այս սարքի միջոցով, որը տեղադրված է հենց ականջախեցու ներսում, խոսքը վերափոխվում է էլեկտրոնային ազդանշանների ու ընկալվում որպես ձայն:

Այս ծրագիրը Հայաստանում մեկնարկեց  12 տարի առաջ: Ամերիկահայ Սալբի Ագարակյանը ղեկավարում Հայկական բժշկական միջազգային հիմնադրամը։ Որոշեց իր հայրենիքում օգնել այն մարդկանց, որոնց համար աշխարհը լուռ է: Կոխլեառ կոչվող իմպլանտը թանկարժեք է, մեկ իմպլանտը գնելու համար Սալբի Ագարակյանի հիմնադրամը Միացյալ Նահանգներում նույնիսկ ամիսներով է աշխատում. գումարը տալիս են բարերարները: ի դեպ ողջ այդ  ընթացքուիմ Շալբի Ագրակյանը  հետևում էր երեխայի յուրաքանյուր ռեակցիային ու հուզվում ոչ պակաս, քան երեխայի մայրը:

13 տարի  է լսողության խնդիրներ ունեցող երեխաները Հայաստանում ստանում են լսելու, երբեմն դրա շնորհիվ նաեւ՝ խոսելու հնարավորություն: 2004 թվականից ի վեր Էրեբունի բժշկական կենտրոնում արտասահմանցի մասնագետների օգնությամբ կատարվում է բացառիկ վիրահատություն` ականջի իմպլանտի տեղադրում:

Երկկողմանի ծանր լսողության եւ խլության դեպքում, երբ անօգուտ են նույնիսկ լսողական սարքերը, իմպլանտի տեղադրումը լսելու միակ հնարավորությունն է: Ծրագիրն իրականացնում են Էրեբունի կենտրոնի քիթ-կոկորդ-ականջ հիվանդությունների բաժանմունքի մասնագետները` արտերկրի գործընկերների հետ:  Լսենք Էրեբունի բժշկական կենտրոնի գործադիր  տնօրեն Միքայել Մանուկյան:

Թե  որքանո՞վ է արդյունավետ այս ծրագիրը՝ փաստում են բացարձակապես դրական ելքերով ավարտված վիրահատությունները:

ՌԴ զինված ուժերի Հարավային ռազմական շրջանի Դոնի Ռոստովի զորավարժարանում հոկտեմբերի 3-ին մեկնարկել է «Մարտական ընկերակցություն-2017» օպերատիվ ռազմավարական զորավարժության ակտիվ` ռազմական հակամարտության հանգուցալուծման փուլը:

Ինչպես հայտնում են ՀՀ պաշտպանության նախարարության տեղեկատվության եւ հասարակայնության հետ կապերի վարչությունից, ռազմական հակամարտության հանգուցալուծման փուլը ներառում է երեք փոխկապակցված միջոցառում՝ «Որոնում-2017» մարտավարական-մասնագիտական զորավարժություն ՀԱՊԿ անդամ պետությունների զինված ուժերի հետախուզական ստորաբաժանումների ուժերի և միջոցների հետ, ՀԱՊԿ օպերատիվ արձագանքման հավաքական ուժերի հրամանատարաշտաբային մարզում, «Փոխգործակցություն-2017» համատեղ զորավարժություն ՀԱՊԿ օպերատիվ արձագանքման հավաքական ուժերի (ՀԱՊԿ ՕԱՀՈՒ) համակազմերի և ՀՀ ԶՈւ և ՌԴ ԶՈւ զորքերի (ուժերի) միացյալ խմբավորման ուժերի մի մասի ներգրավմամբ:

Զորավարժության այս փուլի ընդհանուր ղեկավարն է ՌԴ զինված ուժերի Հարավային ռազմական օկրուգի զորքերի հրամանատար, գեներալ-գնդապետ Ալեքսանդր Դվորնիկովը: Զորավարժության շրջանակում գործողությունները խաղարկվում են երկու պետությունների տարածքում, իրականացվում է անձնակազմի տեղափոխություն ՌԴ տարածքից ՀՀ տարածք:

Հոկտեմբերի 3-ին ձևավորվել է հետախուզության ղեկավարման միացյալ կենտրոն, որի կազմում են ՀԱՊԿ անդամ պետությունների շահագրգիռ գերատեսչությունների և կառույցների ներկայացուցիչները:

Հետախուզության ղեկավարման կետի պետը ձեռնարկել է ՀԱՊԿ անդամ պետությունների հետախուզության ուժերի և միջոցների կիրառման մասին որոշման ընդունումը և հավաքական անվտանգության Կովկասյան տարածաշրջանում ռազմաքաղաքական իրավիճակի սրման պայմաններում հետախուզության պլանավորումը:

Հոկտեմբերի 4-ին ՌԴ ԶՈՒ Հարավային ռազմական շրջանի Դոնի Ռոստովի զորավարժարանում շարունակվել է ՀԱՊԿ հավաքական անվտանգության ղեկավարման մարմինների և կազմավորումների ուժերի ու միջոցների օպերատիվ և մարտական պատրաստության համատեղ միջոցառումների 2017թ. պլանի համաձայն ՌԴ և ՀՀ տարածքում անցկացվող ՀԱՊԿ անդամ պետությունների զինված ուժերի հետախուզության ուժերի և միջոցների «Որոնում-2017» համատեղ զորավարժության առաջին փուլը:

Զորավարժության ղեկավար, ՌԴ ԶՈՒ Հարավային ռազմական շրջանի հրամանատար, գեներալ-գնդապետ Ալեքսանդր Դվորնիկովը հաստատել է հավաքական անվտանգության Կովկասյան տարածաշրջանում իրավիճակի սրման դեպքում ՀԱՊԿ անդամ պետությունների հետախուզության ուժերի և միջոցների կիրառման վերաբերյալ որոշումը: Հետախուզության ղեկավարման կետի հրամանատարի կողմից առաջադրվել են ՀԱՊԿ անդամ պետությունների հետախուզության ուժերի և միջոցների մարտական խնդիրները, իրականացվել է հետախուզության ղեկավարման կետի վերախմբավորումը Հայաստանի Հանրապետության տարածք:

Հոկտեմբերի 5-ին մեկնարկել է «Որոնում-2017» համատեղ զորավարժության երկրորդ փուլը, որի շրջանակում ՀՀ զինված ուժերի զորավարժարաններում կխաղարկվեն ՀԱՊԿ անդամ պետությունների հետախուզական և հատուկ ստորաբաժանումների կիրառական գործողությունները, այդ թվում.

– հետախուզության վարում բոլոր տեսակի հետախուզական միջոցներով և ուժերով, հետախուզական տվյալների հավաքագրում, մշակում և վերլուծություն,

– հետախուզության համատեղ ղեկավարման կետի և ՀԱՊԿ ՕԱՀՈՒ-ի միջև հետախուզական տվյալների փոխանակում` ՀԱՊԿ ՕԱՀՈՒ համատեղ գործողության նախապատրաստման նպատակով,

– հետախուզության հատուկ ուժերով և միջոցներով կարևոր օբյեկտների գրավման և ոչնչացման հատուկ խնդիրների իրականացում:

Զորավարժության նպատակը հավաքական անվտանգության Կովկասյան տարածաշրջանում ՀԱՊԿ զորքերի (հավաքական ուժերի) ղեկավարման համակարգի կատարելագործումն է, առաջադրված խնդիրների կատարման ընթացքում դաշնային և տարածաշրջանային խմբավորումների ղեկավարման արդյունավետության ստուգումը, ինչպես նաև ՌԴ ԶՈՒ Հարավային ռազմական շրջանի միացյալ ռազմավարական հրամանատարության ներքո ՀԱՊԿ ՕԱՀՈՒ և ՀՀ ԶՈւ և ՌԴ ԶՈւ զորքերի (ուժերի) միացյալ խմբավորման համատեղ պլանավորման և կիրառման ձևաչափի մշակումը:

«Որոնում-2017» մարտավարամասնագիտական զորավարժությանը մասնակցում են շուրջ 1000 զինծառայողներ, ներգրավված է ՌԴ ԶՈՒ օդատիեզերական խմբավորումը, ՌԴ ԶՈՒ Հարավային ռազմական շրջանի օկրուգի հետախուզական ավիացիան, անօդաչու թռչող սարքեր, Բելառուսի Հանրապետության և Ռուսաստանի Դաշնության զինված ուժերի ռադիոէլեկտրոնային և ռադիոտեխնիկական հետախուզության խմբեր, համազորային և հատուկ հետախուզական ստորաբաժանումներ:

«Հայաստանի զարգացման նախաձեռնություններ» (IDeA) հիմնադրամի նոր գլխավոր տնօրեն է նշանակվել Րաֆֆի Պաղճեանը։

Հիմնադրամի մամուլի ծառայությունից հայտնում են, որ Րաֆֆի Պաղճեանն ավելի քան 35 տարի աշխատել է էներգետիկ ոլորտի համաշխարհային առաջատար Shell ընկերությունում՝ զբաղեցնելով ղեկավար տարբեր պաշտոններ։ Մինչ Shell ընկերությունից հեռանալը, նա զբաղեցրել է Միացյալ Թագավորությունում ընկերության գործադիր տնօրենի պաշտոնը։

«Վերջին մի քանի տարիները IDeA հիմնադրամի համար եղել են կայացման տարիներ։ Մենք հուսով ենք, որ Րաֆֆի Պաղճեանի փորձն ու գիտելիքները թույլ կտան, որպեսզի հիմնադրամը Հայաստանում սոցիալական ձեռներեցության մշակույթի զարգացման նոր փուլ մտնի», — ասել են IDeA  հիմնադրամի համահիմնադիրներ Ռուբեն Վարդանյանն ու Վերոնիկա Զոնաբենդը:

«Ուրախ եմ միանալ IDeA հիմնադրամին: Ինձ համար մեծ հաճույք է ծառայել հայրենիքիս՝  Հայաստան բերելով Shell ընկերության հետ իմ աշխատանքի 35 տարվա փորձը»,- ասել է Րաֆֆի Պաղճեանը:

Էդգար Մանուկյանը, ով IDeA  հիմնադրամը ղեկավարում էր 2015թ. հուլիսից, որոշել է զբաղվել սեփական նախաձեռնությունների իրականացմամբ։

«Մենք շնորհակալ ենք Էդգար Մանուկյանին՝ IDeA հիմնադրամում աշխատանքի և UWC Դիլիջան դպրոցի կառուցման գործում ունեցած մեծ ներդրման համար, ու հաջողություն ենք մաղթում նրա ձեռնարկումներում»,- նշել են Ռուբեն Վարդանյանն ու Վերոնիկա Զոնաբենդը:

Նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր ընդունել է «Թավիթյան» հիմնադրամի նախագահ Ասո Թավիթյանին:

Հայրենիք-սփյուռք կապերի ամրապնդման գործում ներդրած ավանդի համար Հանրապետության Նախագահն Ասո Թավիթյանին հանձնել է պետական բարձր պարգև՝ Պատվո շքանշան, որով նա պարգևատրվել էր Հայաստանի Հանրապետության անկախության տոնի առթիվ:
Նախագահը շնորհակալություն է հայտնել Ասո Թավիթյանին հայրենանվեր գործունեության համար և մաղթել հետագա հաջողություններ:

«Թավիթյան» հիմնադրամի նախագահը երախտագիտությամբ է ընդունել պետական պարգևը և իր ու հիմնադրամի համար մեծ պատիվ համարել կրթության միջոցով Հայաստանում կենսունակ հասարակություն ստեղծելու և կառավարումն ամրապնդելու գործում ներդրում ունենալը:

«Կյանքը Երանոսում այսօր հնդկական կինոյի նման է»,-ասում են երանոսցիները:

Երանոսի հնդկական իրականության առանձնահատկությունները քիչ հետո կպարզենք ռեպորտաժում, իսկ մինչ այդ ասենք, որ Երանոսը Գեղարքունիքի մարզի ամենաինքնատիպ համայնքներից է,

որտեղ տղամարդկանց ակտիվ արտահոսքը դեպի Ռուսաստան իր հետևանքն  է թողել ոչ միայն կենցաղի, այլև ընդունված ավանդույթների վրա:

Գեղարքունիքի մարզի Երանոս  համայնքում ենք. մարզի մյուս համայնքներից հաճելիորեն տարբերվող տեսարան, գեղեցիկ տներ, այդ թվում և նորակառույցներ: Միթե կյանքն իսկապես լավ է Երանոսում հարցիս, առաջին իսկ պատահած երանոսցի կինն արձագանքում է.

Երանոսի գեղեցիկ տների գաղտնիքը բացահայտված է. համայնքի տղամարդկանց ճնշող մեծամասնությունն արտագնա աշխատանքով է վաստակում ապրուստը: Վաստակած գումարով հարազատ օջախն անպայման կառուցում կամ վերակառուցում են, եթե անգամ ողջ ընտանիքով տեղափոխվել ու չեն էլ ապրում այնտեղ:

Դա ավանդույթ է Երանոսում: Մեծ, գեղեցիկ ու ամենակարևորը՝ դատարկ տների ամենամեծ թիվը, թերև, հենց Երանոսում կգրանցեք: Ինչևէ, մենք Երանոսում ենք՝ հասկանալու նրանց առօրյա հոգսերը:

Ինչպես արդեն նշեցինք արտագնա աշխատանքն է երանոսցիների հույսը, տեղում աշխատատեղ չկա, իսկ հողը նրանք վաղուց չեն համարում իրենց ապրուստի միջոցը: Հող մշակելով այստեղ  տուն չես  պահի, ասում են.

Սոցիալական իրավիճակից ծնված ժողովրդագրական պատկերի փոփոխություններն իրենց հետքն են թողնում նաև համայնքի տարբեր ավանդույթների ու սովորույթների վրա:

Երանոսում, ինչպես մարզի բազմաթիվ համայնքներում, փոփոխության են ենթարկվել անգամ թաղման արարողությունները:

Արտագնա աշխատանքն իր մյուս հետևանքներով՝ քայքայված, լքված ընտանիքներ: Տղամարդիկ գնում են՝ երբեմն մոռանալով իրենց կանանց ու երեխաների մասին:

Երանոսի կանանց տեղեկություններն այս խնդրի վերաբերյալ խիստ հակասական էին. մի մասն ասաց՝ կան նման ընտանիքներ, մյուս մասը՝ կտրուկ հերքեց նրանց գոյությունը, ասելով, թե Երանոսն այս հարցում ևս խիստ առանձռնահատուկ է.

«Կյանքը Երանոսում այսօր հնդկական կինոյի նման է»,-ասում է մեզ արդեն քաջածանոթ Անգին Փինաչյանն ու բացահայտում Երանոսի հնդկական  իրականության առանձնահատկությունները:

Մեր այցի ընթացքում պարզեցինք, որ հնդկական կինոյի պերճանքն ու թշվառությունը վերապրող Երոնոսում, այդուհանդերձ, չափազանց գոհ են համայնքի ղեկավար Ապետնակ Մովսեսյանի աշխատանքից: Օրերս  հայտնի դարձավ, որ նա հրաժարականի դիմում է ներկայացրել՝ խնդրելով դադարեցնել իր լիազորությունները առողջական խնդիրների պատճառով:

Այսօր համացանցում է հայտնվել երեկ Մոսկվայի կենտրոնում  հայ գործարար Արսեն Փափազյանի  սպանության դեպքի վայրից: Կադրում երեւում է, թե ինչպես է կապույտ սպորտային հագուստով, գլխարկով եւ դիմակով տղամարդը սպասում փողոցում, մինչեւ մոտենում է գործարարը:

Հիշեցնենք, որ Արսեն Փափազյանը Հասարակական պալատի անդամ եւ «Անի» հայկական մշակութա-քրիստոնեական հասարակական կազմակերպության նախագահն էր:

Ամիսներ շարունակ հարցը շահարկելուց եւ ասեկոսեները հերքելուց հետո աջ ղեկով մեքենաների ճակատագիրն արդեն աստիճանաբար ուրվագծվում է: 

Երկու օր առաջ Աժ-ում կառավարությունը գաղտնազերծեց այն, ինչի մասին այդքան շատ էր խոսվում:

Տրանսպորտի, կապի եւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարար Վահան Մարտիրոսյանը խոսեց կառավարության մտադրությունների մասին՝ այն է, արգելել աջ ղեկով ավտոմեքենաների շահարկումը:

Որքան աջ ղեկով մեքենա կա այսօր Հայաստանում եւ վթարների որ տոկոսն են դրանք կազմում. Նման վիճակագրություն գոյություն չունի, բայց կառավարությունն ամեն դեպքում մտածում է, որ ճանապարհային երթեւեկությանն ու քաղաքացիների անվտանգությանը սպառնում են հենց աջ ղեկով մեքենաները:

Մինչ վերջին ամիսների ասեկոսները ակտիվորեն հերքվում էին, կառավարությունում պարզվում է, այդ հարցը իրոք քննարկվել է: Սա հաստատում է տրանսպորտի, կապի եւ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարար Վահան Մարտիրոսյանը:

Այս հայտարարությունից հետո ամենաակիվ քննարկումն այս պահին ծավալվում է դեռեւս համացանցում: Ֆեյսբուքի օգտատերերի մի մասը միանգամից բողոքի ցույցի դուրս գալու կոչերով են հանդես գալիս՝ վկայակոչելով Վրաստանի օրինակը, երբ 2015-ին այնտեղ կառավարությունը ապարդյուն փորձեց գնալ նույն քայլի: Օգտատերերի մի մասն էլ փորձում է բովանդակային քննարկում ծավալել:

«Մեքենայի կառուցվածքային փոփոխություն կատարել, այն էլ այնպիսի պատասխանատու հանգույցի վրա, ինչպիսին է ղեկային կառավարումը, անթուլատրելի է»,- գրում է Ֆեյսբուքի օգտատեր Գոհար Մարտիրոսյանը: Արթուր Կայֆեջյանը հավելում է.

«Ուշադիր ու կարգապահ վարորդի համար նշանակություն չունի ղեկի կողմը: Հանգիստ թողեք մարդկանց»:

Շատերը քննարկումների միջոցով պարզապես փորձում են գտնել խնդրի սկզբնաղբյուրը: Ահա գրառումներից մի քանիսը.

«Եթե ճանապարհային ոստիկանությունն ի սկզբանե թերացել ա իր աշխատանքում եւ մարդկանց համար վտանգ սպառնող աջ ղեկով տրասպորտային միջոց ա թույլատրել, որ ներկրվի, ուրեմն թող ոստիկանությունը գումար հատկացնի աջ ղեկով վարողներին, որ փոխեն ղեկը»:

«Աջ ղեկով մեքենա ներմուծելը սկզբից պետք էր չթույլատրվեր այս շիլա շփոթին չհասնելու համար»: 

«Արդեն ներկրվածները պետք է ունենան գոյատեւման իրավունք»:  

Երեւանի փողոցներում վարորդներն առայժմ հանգիստ են վերաբերվում խնդրին:

Կառավարության մտադրությունները աբսուրդ է համարում «Ավտովարորդների պաշտպանության լիգայի» նախագահ Տիգրան Հովհաննիսյանը:

Քանի որ այս պահին դեռեւս հստակեցումներ չկան եւ անգամ կառավարությունը չի պատկերացնում, թե որ ուղղությամբ է առաջ շարժվելու այս հարցում, ապա հստակ դժվար է ասել, թե նոր բիզնեսի ինչ հեռանկարներ են բացվում հնարավոր որոշման արդյունքում:  Հավանական տարբերակը թերեւս ղեկ փոխելու մասնագիտացված մասնավոր ընկերություն ստեղծելն է, ում մոտ փոխադրամիջոցը ստիպված կտանեն աջ ղեկով 50 հազարից ավելի մեքենաների սեփականատերերը:

Այսօր Երեւանում  գործող գները տատանվում են 500-ից հազար դոլար՝ ղեկը աջից ձախ փոխելու համար: Գնի տատանումը կախված է մեքենայի մակնիշից եւ մասնագետի որակից: Բիզնեսի այլ ուղղությունը՝ մեքենաներ ներմուծողներն են: Կառավարության նոր որոշումը բերելու է նրան, որ Հայաստանի քաղաքացիները զրկվեն էժան ավտոմեքենա ձեռք բերելու հնարավորությունից: Կրկին լսենք Տիգրան Հովհաննիսյանին:

ԱԺ պատգամավորները դեռեւս չեն կողմնորոշվել այս հարցում ու նաեւ իրենք են դժգոհում:

Նրանք, որ այս պահին կառավարությունը դեռ ուսումնասիրություններ է իրականացնում ճանապարհային ոստիկանության հետ միասին: Դրանից հետո որոշումը կքննարկվի կառավարությունում, ինչից հետո միայն հարցը կբերվի ԱԺ-ով՝ նախապես խմբակցությունների հետ քննարկումների արդյունքում: